"Ben je boos, pluk een roos". Dé opmerking die je misschien te horen kreeg als je boos was, in een poging je weer een lach te ontfutselen.

Vaak staat het gebruik van dit rijmsel in verband met de onmacht om met boosheid om te gaan. In dit geval de boosheid van jou als kind.

Misschien lúkte het ook om je aan het lachen te krijgen, het leidde je af van de reden waarom je gefrustreerd was. Maar vaker werd nog méér frustratie ervaren; echt geluisterd werd er niet en het bood geen oplossing. Het lachen was aan de buitenkant niet in overeenstemming met je emotie van binnen en, vaker toegepast, werd jou geleerd te acteren, verder van jouzelf vandaan. Zet maar een sociaal gewenst gezicht op!

Wanneer mensen vaak boos zijn is veelal de zelfzorg onder de maat. Er kan disbalans ontstaan wanneer je meer geeft dan ontvangt waar het gaat om relaties, tijd, energie. Als er dan ook nog dingen tegenzitten of wat je doet niet lukt en je hebt weinig reserve over, raak je zoals wij dat noemen "op". Het gevoel dat mensen iets van je vinden of tegen je zijn groeit terwijl de echte onvrede in en over jezelf van binnen zit. Het korte lontje doet je vaker ontploffen en de negativiteit groeit... terwijl jouw energie al ver te zoeken is verslindt de boosheid de resterende kruimels energie.
Het gevoel dat geen mens rekening met je houdt of iets van jou aantrekt roert zich.

Maar ... even een paar vraagjes tussendoor. Hoe zit het met jouw grenzen? Kun jij nee zeggen? Kun jij onder woorden brengen waar je last van hebt en wat jou raakt? Wanneer je het lastig vindt jouw grenzen aan te geven en niet te communiceren wat er in je omgaat krijgt boosheid nog meer kans.

Boosheid kan een functie hebben in jou ervan te weerhouden inzichten te krijgen of jezelf te bevragen. Het is bijvoorbeeld prettiger om boos op iemand te zijn, dan bijvoorbeeld te voelen dat jijzelf niet de juiste visie hebt.

Ik geloof ook dat boosheid een behoefte in zich bergt.

Hoe begint boosheid?
Boosheid is in beginsel een fysieke reactie, diep in ons systeem, op dreiging en naderend gevaar. Onze reactie begint in het limbisch systeem in de hersenen. Alhoewel er vaak niet direct een groot gevaar dreigt kunnen we dat onbewust wel zo ervaren.

Wat voorbeelden: een functioneringsgesprek waarin jouw werk negatief gewaardeerd wordt kan ervaren worden als een bedreiging in het behouden van werk.
Wanneer je ruzie hebt met iemand om wie je veel geeft, kan het voelen alsof je deze liefde of vriendschap kwijtraakt.
De woorden en daden van de ander kunnen voelen als een bedreiging van je eigenwaarde. Het geeft jou het gevoel dat jij niets betekent. Je lijf begint door de bewust of onbewust gevoelde dreiging adrenaline aan te maken die voor de primaire vlucht- of vechtreactie zorgt; het gevaar ontvluchten of het gevaar bestrijden en liefst uitschakelen.

In ons brein zorgt de frontale cortex voor het behouden van overzicht; wat speelt er, wat gebeurt er en hoe handel je het beste. Het regelt ook de beheersing van onze emoties, beïnvloed door wat je hebt geleerd in je opvoeding en hoe je dit genetisch meekrijgt. De één zal emotioneler reageren, een ander feller en explosief.

Disfunctionele boosheid.
Boosheid is disfunctioneel en destructief als het de situatie juist erger maakt, zoals kapotte relaties en mensen die jou uit de weg gaan. Dat kan een tijd ook handig zijn, iedereen mag even op adem komen en degene die jou schaadde houd je op afstand.
Maar hoe dan ook, op langere termijn is afstand in een familie-, vrienden- of werkkring niet constructief.

Het wordt steeds lastiger het contact weer op te pakken en samen de donkere wolken te verjagen. Hoe zou het zijn je uit te kunnen spreken en begrip te ontvangen en te geven?

Boosheid werkt positief uit wanneer je het constructief inzet om beter voor jezelf op te komen, jouw grenzen aan te geven zodat de ander weet wat je nodig hebt, wat jou frustreert en wat jouw behoeftes zijn.

Pluk een roos. Of ... hoe om te gaan met boosheid.
Tot tien tellen kan helpen, wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat de neurologische reactie boosheid twee tellen beslaat. Je aandacht verplaatsen naar je ademhaling kan ook werken om rustig te worden. Je geeft je frontale cortex zo meer kans om te overzien, in te schatten en jouw reactie te bepalen.
En zo zijn er nog wat opties; even een luchtje scheppen, een stuk wandelen, even flink stampen op de grond om jezelf bewust te voelen, muziek aanzetten, een potje thee zetten.

Ook is het goed om eens te kijken naar de achterliggende behoefte van jouw boosheid. Wat is jouw wens voor jezelf of misschien ook anderen?
En houd de oorzaak eens tegen het licht. Zie je het goed en kan het anders liggen?
Misschien ligt een en ander net iets genuanceerder dan jij het beleeft vanuit jouw perspectief die beïnvloedt kan worden door meerdere factoren.

Gun jezelf, als je veel boos reageert, zonder jezelf te veroordelen te kijken naar de wortel onder de boosheid. Vaak is het niet de situatie of persoon waar jij op reageert maar wordt iets in je getriggert.

Wat speelt er nu echt? Is er teveel en aanhoudende stress? Is er disbalans in actie en ontspanning, geven en ontvangen? Is er een gemeenschappelijk deler? Denk aan de wortels die onder je boosheid kunnen liggen. In verschillende situaties en gebeurtenissen zie je soms ineens wat daar overeenkomt. Zo ontdek je ook de behoefte die jij hebt.

De antwoorden op bovenstaande vragen geven je gelijk huiswerk mee: grenzen stellen en aangeven, bewust worden van stress thuis of in je werk, werkdruk, hoe zorg je dat je gehoord wordt, hoe geef je jouzelf erkenning als dochter/zoon, moeder/vader en hoe neem je die positie in.

Wat nu als je nooit boos wordt, schijnbaar?

Ben je altijd beheerst en laat je niet zo gauw zien wat er in je omgaat? Vaak ontwijk je conflicten op deze manier, je zorgt dat je weinig deel uitmaakt van iets waar je (eigenlijk) voor wilt staan. Ben je bang voor je eigen emotie van boosheid?

Ook deze manier van (niet) omgaan met boosheid werkt op den duur niet.
Boosheid moet geadresseerd worden en op deze manier is er maar één weg: naar binnen richten. Wist je dat depressieve gevoelens niet zelden eigenlijk naar binnengerichte woede is?
Vraag je eens af wat boosheid voor betekenis voor jou heeft. Mag je deze emotie hebben? Mocht dit vroeger als kind of zag jouw omgeving je liever een roos plukken en op je hoed zetten?
Boosheid hoort erbij. Maar hoe ga je ermee om?
Inzicht creëren en vervolgens leren jouw boosheid te hanteren; ik help je om jouw signalen te herkennen, woorden te geven en je boosheid te adresseren.

Inzicht geeft ruimte.

Wil je hier verder over praten en werken aan verandering? Bel 31655872719 of Whatsapp voor een afspraak.